Στo πλαίσιo του έργου LIFE – FOODPRINT “Awareness – raising campaign to prevent and manage food waste among consumers, the food and hospitality industries” («Εκστρατεία ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και τη διαχείριση της σπατάλης τροφίμων μεταξύ των καταναλωτών, των βιομηχανιών τροφίμων και φιλοξενίας») διεξήχθη η 5η διαδικτυακή έρευνα για τα απόβλητα τροφίμων, που είχε ως σκοπό την ανάλυση των απόψεων του κοινού σχετικά με τις στρατηγικές μείωσης των αποβλήτων τροφίμων.

Η δημοσκόπηση πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά μέσω ιστοτόπων του Ομίλου Δίας (Sigmalive, Sportime.com.cy, I love style, City.com.cy, Check In, Economy today, MyCyprusTravel.com) μεταξύ 19/11/2021 και 26/11/2021. Το δείγμα για την κάθε ερώτηση κυμαινόταν από 716 έως 930 άτομα, ανάλογα με την ανταπόκριση. Ένα ποσοστό των συμμετεχόντων δεν ζουν στην Κύπρο. Η κάθε ερώτηση δίνει εναλλακτικές επιλογές για την απάντηση. Η έρευνα διερεύνησε τις συνήθειες του κοινού σχετικά με τη διατήρηση/φύλαξη τροφίμων, με σκοπό να κατανοηθεί εάν υπάρχουν συνήθειες οι οποίες μπορούν να αποτρέψουν την απόρριψη τροφίμων.

Πιο κάτω παρουσιάζεται η ανάλυση και η περιγραφή των ερωτήσεων για τη διατήρηση/φύλαξη τροφίμων.

Πόσο συχνά διατηρείτε στην κατάψυξη φρούτα και λαχανικά για να μη χαλάσουν;

– Συνέχεια 21,30%

– Αρκετά συχνά 15,40%

– Μέσα-μέσα 8,80%

– Σπάνια 18,30%

– Ποτέ 36,20%

Τα υψηλότερα ποσοστά απαντήσεων βρίσκονται στα δύο άκρα. Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία (36,2%) ποτέ δεν υιοθετούν τον συγκεκριμένο τρόπο φύλαξης φρούτων και λαχανικών και το επόμενο υψηλότερο ποσοστό (21,3%) δήλωσαν ότι «συνέχεια» υιοθετούν αυτόν τον τρόπο φύλαξης. Θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε από αυτές τις απαντήσεις ότι η συνήθεια αυτή δεν είναι τόσο διαδεδομένη. Εάν συγκρίνουμε τις απαντήσεις στα δύο άκρα, το 36,7% των ερωτηθέντων διατηρούν στην κατάψυξη φρούτα και λαχανικά «συνέχεια» και «αρκετά συχνά», ενώ στο άλλο άκρο το 54,5% υιοθετούν αυτήν την συνήθεια «σπάνια» και «ποτέ». Θα μπορούσε να διερευνηθεί κατά πόσον είναι μία συνήθεια η οποία είναι γνωστή στον κόσμο και απλώς δεν υιοθετείται, ή κατά πόσον η μη υιοθέτηση αυτής της συνήθειας έχει να κάνει με την αμάθεια. Συγκεκριμένα είδη τροφίμων είναι ευρέως διαδεδομένο στην Κύπρο ότι διατηρούνται στην κατάψυξη, όπως αμπελόφυλλα, μπρόκολα, καρότα και ελιές, όμως με τη σωστή προετοιμασία και πολλά λαχανικά μπορούν να διατηρηθούν στην κατάψυξη όπως κολοκυθάκι, φασολάκι και ντομάτες, εφόσον ζεματιστούν. Όσον αφορά τα φρούτα, τα μήλα, μπανάνες, σταφύλι, πορτοκάλια και άλλα μπορούν να διατηρηθούν τεμαχισμένα και σε σακουλάκια κατάψυξης.

Πόσο καλά γνωρίζετε τον κατάλληλο τρόπο φύλαξης τροφίμων για μεγιστοποίηση της διάρκειας ζωής τους;

– Πολύ 15,00%

– Αρκετά 35,80%

– Κάπως 22,90%

– Όχι και τόσο 13,60%

– Καθόλου 12,70%

Όπως φαίνεται, οι απαντήσεις στρέφονται προς το «αρκετά καλά» με το υψηλότερο ποσοστό 35,8%, ενώ ακόμη 15% απαντούν «πολύ καλά». Μόνο το 12,7% απάντησαν «καθόλου» σε αυτήν την περίπτωση. Συνολικά φαίνονται θετικά τα αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τη γνώση τρόπων μεγιστοποίησης της διάρκειας ζωής των τροφίμων εφόσον το 50,8% των ερωτηθέντων γνωρίζουν «πολύ καλά» και «αρκετά καλά», ενώ μόνο το 26,3% γνωρίζουν «καθόλου καλά» και «όχι και τόσο». Φυσικά τρόποι φύλαξης υπάρχουν πολλοί και εδώ η απάντηση είναι υποκειμενική. Περισσότερο αναδεικνύεται η αντίληψη του κόσμου για τον εαυτό του σχετικά με τη γνώση του στο θέμα αυτό. Το τι δεν γνωρίζουμε και θα μπορούσε να αναλυθεί περισσότερο σε αυτήν την περίπτωση είναι κατά πόσον αυτά που λέει πως γνωρίζει ο κόσμος είναι επίσης και πρακτικές του συνήθειες, οι οποίες υιοθετούνται. Ίσως να αντιμετωπίζουμε εδώ μιαν από αυτές τις περιπτώσεις όπου η αυτο-δήλωση διαφέρει από την πραγματική συμπεριφορά, ή η πρόθεση διαφέρει από την πράξη.

Η τρίτη ερώτηση αφορούσε τη διαχείριση του φαγητού που περισσεύει.

Όταν μαγειρεύετε ή παραγγέλνετε φαγητό σκέφτεστε τι θα κάνετε με το φαγητό που θα μείνει;

– Ναι, ξέρω από πριν τι θα κάνω με ό,τι μείνει 64,80%

– Όχι, δεν προβληματίζομαι από πριν 35,20%

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι περισσότεροι ερωτηθέντες (64,8%) γνωρίζουν από πριν τι θα κάνουν με ό,τι φαγητό περισσέψει, ενώ αντιθέτως το 35,2% των ερωτηθέντων δεν προβληματίζονται από πριν τι θα κάνουν με το φαγητό που θα περισσέψει όταν μαγειρεύουν ή παραγγέλνουν. Η ερώτηση αυτή διερευνά κατά πόσον είναι στην έγνοια του κόσμου το θέμα της σπατάλης τροφίμων πριν ξεκινήσει να μαγειρεύει, ή να παραγγέλνει φαγητό, ή αν δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη το θέμα αυτό. Φυσικά η απάντηση δεν καθορίζει κατά πόσον ο τρόπος φύλαξης/απόρριψης του περισσεύματος θα βοηθήσει στη μείωση σπατάλης, όμως το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων δηλώνουν πως έχουν στην αντίληψή τους αυτό το θέμα και προβληματίζονται εξαρχής γι’ αυτό, αυξάνει τις πιθανότητες μείωσης της σπατάλης τροφίμων.